TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

Halk Edebiyatı Sanatçıları

Halk Edebiyatı (Aşık edebiyatı )Sanatçıları

                     Köroğlu

16. yy da yaşamıştır.

 Yiğitliği ve kahramanlığıyla tanınır.

Bolu Beyi’ne baş kaldırmıştır.

Halk tarafından sevilen bir kişidir.

Bolu beyi tarafından babasının gözlerine mil çekilmiş bu yüzden körün oğlu adı ile anılmıştır.

Babasının öcünü almaya çalışmıştır.

Koçaklamalarıyla ünlüdür.

      Karacaoğlan

16. yy sonları 17.yy başlarında yaşadığı sanılıyor.

Lirik şiirleriyle tanınır.

Koşma türünün en önemli temsilcisidir.(özellikle güzellemelerle)

Aşık edebiyatının en tanınmış ismidir.

Toroslarda yaşadığı sanılıyor.

Dili sade ,yalın ve açıktır.

Şiirlerini sadece hece ölçüsüyle yazmıştır.

Aşk ,ayrılık,gurbet ,acı şiirlerinde en belirgin temalardır.

Dini konularda eser vermemiştir.

                 Gevheri

17. yy şairidir.

Lirik şiirleriyle tanınır.

 Divan edebiyatından etkilenmiştir.

Medrese eğitimi almıştır.

 Divan katipliği yapmış ve bir çok yere gitmiştir.

 Toplumsal konulara pek değinmemiştir.

Şiirlerinde gurbet,aşk,ayrılık,doğadan söz eder.

Şiirlerin de hece ölçüsünün yanında aruz veznini de kullanmıştır.

                        Aşık Ömer

 17.yy şairidir.

Konya’da  doğmuştur.

Medrese eğitimi almıştır.

Şiirlerinde divan edebiyatının etkisi görülür.

 Aruz ölçüsü yanında hece ölçüsüyle de şiirler yazmıştır.

Dili sade değildir Arapça ve farsça tamlamalarda eserlerinde görülmektedir.

Aşk şiirleriyle tanınır.

Lirik şiirler yazmıştır.

 Bir çok semai nazım biçimiyle şiirler yazmıştır.

Ordu ile bir çok sefere gitmiştir.

                  Kayıkçı Kul Mustafa

 17 yy şairidir.

Sultan 4. Murat’ın Bağdat seferine katılmıştır.

 Asker biridir.

 Dili iyi kullanması bir çok şairi etkilemiştir.

 En önemli eseri Genç Osman Destanıdır.

                     

                     Dadaloğlu

 19. yy  şairidir.

  Türkmenlerin Avşar boyuna mensuptur.

 Toroslarda yaşadığı sanılıyor.

 Asıl adı Veli’dir.

 Varsağı ,koşma,destan türümde eserleriyle tanınır.

 Yiğitçe söyleyişe sahiptir.

 İçli duygulu şiirleri de vardır.

 Koçaklamalarıyla  tanınır.

 Osmanlı ordusu ile Türkmenler arasındaki savaşa katılmıştır.

 Ferman padişahınsa dağlar bizimdir dizesi çok meşhurdur.

 Bulunduğu dönemi serlerinde yansıtmıştır.

 Dili genelde sadedir.

Divan edebiyatının etkisi görülmez.

                       Seyrani

19.yy  şairidir.

Kayseri’de doğmuştur.

 İstanbul’a da gelmiş ve orada medrese eğitimi almıştır.

 Hicivleriyle ünlüdür.

 Ham sofuları ve devrin ileri gelenleri hicvettiğinden tekrar Kayseri’ye gitmek zorunda kalmıştır.

 Taşlamaları da vardır.

Hem hece ölçüsü hem de aruz veznini kullanmıştır.

                  Bayburtlu Zihni

 19.yy şairidir.

 Bayburt’ta doğmuştur.

 İyi bir eğitim almıştır.

Divan edebiyatı ve halk edebiyatı türünde eser vermiştir.

Hicivleriyle ünlüdür.

 Bir çok yerde memuriyetlik yapmıştır.(Bu memuriyetlikler çok uzun sürmemiştir.)

 Hece ölçüsü ve aruz ölçüsünü kullanmıştır.

Eserleri şunlardır:Divan,Sergüzeştname ve Kitab-ı  Hikaye-i Garibe

                 Erzurumlu Emrah

 19. yy şairidir.

Seyyah sayılacak kadar çok yer gezmiştir.

 Medrese eğitimi görmüştür.

 Halk edebiyatı ve divan edebiyatında eserler vermiştir.

 Bir  çok eseri türkü olarak bestelenmiştir.

                         Aşık Veysel

 20. yy şairidir.

 Sivas’ın   Şarkışla ilçesi Sivrialan köyünde doğmuştur.

  7 yaşında hastalıktan dolayı gözünü kaybetmiş ve babasının oyalanması için eline saz vermiş ve bu hayatını değiştirmiştir.

Ahmet  Kutsi Tecer ile tanışması onun hayatını kökten değiştirmiştir.tanınmış ve usta bir halk şairi olmuştur.

 Şiirlerinde yurt sevgisi,aşk,doğa,yaşama sevinci ve üzüntüler onun şiirlerinde sıkça yer alır.

 Türkçeyi çok iyi kullanmış yalın açık sade bir dil kullanmıştır.

Halk şiirinin son büyük ustası sayılır.

 Gözleri dış dünyayı görmemesine rağmen iç dünyasında sanki görüyormuş gibi yazacak kadar usta bir şairdir.

 Dostlar beni hatırlasın,Sazımdan sesler,Deyişler önemli eserleridir.

Halk Edebiyatı (Tekke edebiyatı )Sanatçıları

                 Yunus Emre

 13. yy şairidir.

Türk edebiyatının olduğu kadar dünya edebiyatının da önemli sanatçısıdır.

 İlahi türünün en önemli şairidir.

 Konular genelde evrensel öğeler içerir.

 Şiirlerinde çoğunlukla  ilahi aşkı ,insan sevgisi ve doğa konu edinmiştir.

 İnsanları yaradandan dolayı sevmesi onun insan sevgisini ortaya koyar.(Yaradılanı severiz,yaradandan ötürü der.)

 Hece ölçüsünü ve aruz veznini kullanmıştır.

 Şiirlerinde Türkçeyi kullanmış açık bir dil tercih etmiştir.

 Eserleri Divan ve Risalet-ün Nushiyye’dir.

                      Hacı Bektaşi Veli

13. yy şairidir.

 Türkistan’da doğmuştur.

 Bektaşi tarikatının kurucusudur.

 Anadolu’nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında önemli rol oynamıştır.

 Kırşehir’de çok sayıda derviş yetiştirmiştir.

 İnsanları iyiye doğruya yöneltmeyi amaç edinmiştir.

Nefes nazım biçimiyle ünlüdür.

 En önemli eseri Makalat’tır.

            Pir Sultan Abdal

 16. yy şairidir.

 Sivas’ın Yıldız eli ilçesinin Banaz köyündendir.

 Hece ölçüsünü kullanmıştır.

 Yalın sade anlaşılır bir dil kullanmıştır.

 Tasavvuf,aşk,doğa ve halkın sorunları gibi konular işlemiştir.

Alevi-Bektaşi şiirinin önemli temsilcisidir.

 Sarı Tambura adlı eseri Yunus Emre’nin Dertli Dolap şiirine benzerdir.

 Bir ayaklanmada yakalanarak Hızır Paşa tarafından öldürülmüştür.

Şiirleri lirizm tarzdadır.

                  Hacı Bayram Veli

 Türk mutasavvıflarından olup Bayram ilik tarikatını kurmuştur.

 Ankara’da doğmuştur.

 İyi bir medrese eğitimi almıştır.

Didaktik ve lirik eserler vermiştir.

 Tarikatında bir çok talabe yetiştirmiştir

 Sultan Murad döneminde yaşamış ve onun büyük lütuflarına mazhar olmuş talebeleri askerlikten muaf tutularak sadece ilimle meşgul olmuşlardır.

 Allah aşkını aşılamaya çalışmıştır.

                  Kaygusuz Abdal

15.yy şairidir.

Alanya Beyinin oğludur.

Asıl adı Gaybi’dir

Alevi-Bektaşi şairidir.

Hem hece ölçüsü hem de aruz ölçüsünü kullanmıştır.

Didaktik türde eserleri vardır.

 Alay edici bir uslubu vardır.

 İnançları alay edercesine dile alır.

 Şathiye ve Nefesleriyle ünlüdür.

 Eserleri :Divan,Gülistan, Gevhername, Minbername (Şiirler) Budalaname,Vücudname,Kitab-ı Miglate (Nesir-düzyazıları)

        Erzurumlu İbrahim Hakkı

18. yy şairidir.

 Erzurum’a bağlı Hasankale’de doğmuştur.

 Bir çok ilimle meşgul olmuştur.(Fizik,astronomi,sosyoloji,din)

 Saray kütüphanesini kullanmıştır.(Osmanlı)

 Çok iyi bir mutasavvıf ve bilim adamıdır.

 Hece ölçüsü ve aruzla eserler vermiştir.

 Divan ve Marifetname adlı eseri vardır.

             Niyazi-i Mısri

 17. Yy şairidir.

 Malatya’da doğmuştur.

 Tefsir ve fıkıh alanında önemli başarılar sağlamıştır.

 Eserlerini aruz ve hece ile yazmıştır.

 Eserlerin de Yunus Emre’nin etkisi vardır

 Divan  adlı eseri vardır.

                                       

Halk edebiyatı Özellikleri için tıkla

Halk Edebiyatı Sanatçıları için tıkla

Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri için tıkla

 



                       arslanhocam.com

                                                                 dosyayı indir

 

 

 

 

 

 


Yorumlar - Yorum Yaz