TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

Halk edebiyatı Özellikleri

        


                                     Halk edebiyatı

PHalk edebiyatı adı üzerinde halkın yaşayışı,hayata bakışı,edebi zevkini yansıtan bir edebiyattır.

PHalk edebiyatını İslamiyet öncesi Türk edebiyatına benzetebiliriz.

PDil sade açık ve halkın konuşma dilidir.

PŞiir ve düz yazı alanında eserler verilmiştir.

PŞiirler nazım şekilleriyle genellikle adlandırılmıştır.

PŞiirlerde nazım birimi olarak dörtlük kullanılmıştır.

PDaha çok yarım uyak kullanılmıştır.

PÖlçü olarak hece ölçüsü kullanılmıştır.(Aruz ölçüsüyle şiir yazan şairlerde vardır.)

PDaha çok 7,8 ve 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.

PŞiirler aşk,doğa,ayrılık,özlem,ölüm gibi her konuda yazılmıştır.

PŞiir geleneğinde usta-çırak ilişkisine göre yeni şairler yetişir.

PSomut kavramlara daha çok yer verilmiştir.

PEn çok şiir alanında eserler verilmiştir.

PHalk Edebiyatı  üçe ayrılır.

 

sitemize yardımcı olalım  tavsiye edelim

              1-Anonim Halk edebiyatı

PSöyleyeni belli olmayan ağızdan ağza yayılan bir edebiyattır.

PHalkın ortak malı olan ürünlerden oluşur.

PEserler nazım ve  nesir olarak  verilmiştir.

PDil oldukça sadedir.(Dil halkın konuşma dilidir.)

PHece ölçüsü kullanılmıştır.

PNazım birimi dörtlüktür.

PDaha çok yarım uyak kullanılmıştır.

P Aşk ,hasretlik ,ölüm,sevgi,yiğitlik gibi konular işlenmiştir.

                 2-Aşık Edebiyatı

PAşıklar saz çalıp söylediği için bu adla anılır.

PAnadolu’da ilk örneklerine 15. yy’da rastlamaktayız.

PBu edebiyatta usta-çırak ilişkisi vardır.(Aşık olmak isteyen kişi bir ustanın yanına giderek ona kapılanır. Ustadan aşık edebiyatının inceliklerini öğrenir.Ustası ona icazet vereceği zaman ona üç mahlas yazar ve birini çekmesini söyler bu  çektiği de onun mahlası olur.Ve ustasının iznini alarak Aşıklık geleneğini icra eder.)

«Bir de rüyada bade içme vardır.Dere kenarında uyuya kalan aşık rüyasında bade içer ve uyandığında aşıklık geleneğini öğrenmiş olarak uyanır saz çalmasını ve şiir söylemsini öğrenmiş olarak uyandığına da inanılır.

PSaz şairleri genelde okuma yazma bilmezler.bu yüzden doğaçlama söylerler.

PDil sadedir.Halkın konuştuğu dildir.

PNazım birimi dörtlüktür.

PHece ölçüsü kullanılmıştır.(Cinaslı uyakta sıkça kullanılmış)

PMedrese eğitimi almış aşıklar aruz vezni ile de şiirler yazmışlardır.Bunlara Kalem şuarası da denir.Bu şairler kalıplaşmış sözler kullanmış diğer şairlere göre dilleri biraz süslüdür.

PŞiirler işlenen konulara göre güzelleme,koçaklama,ağıt gibi isimler almıştır.

PAşıklar şiirlerin sonunda mahlaslarını (takma ad)kullanmışlardır.buna tapşırma da denir.

 

3-Dini Tasavvufi(Tekke )Halk Edebiyatı

PDini konular işediği için bu adı almıştır.

P Daha çok dini düşünceleri yaymak için yapılan bir edebiyattır.

P Tasavvuf edebiyatı 12. Yy da Ahmet Yesevi ile başlamış Anadolu’da  ise Yunus Emre bu edebiyatta önde gelen kişidir.

Pİlahi aşk anlatılır.

PDidaktik özellik gösterir.

PHece ölçüsü ve aruz ölçüsü kullanılmıştır.

PNazım birimi çoğunlukla dörtlüktür.

PDil halkın anlayabileceği şekildedir.(Aşık ve Anonim halk edebiyatına göre biraz ağırdır.)

PBelli bir ezgi ile söylenir.

PTasavvuf edebiyatında “Vahdeti vücud”anlayışı vardır.(Evrende tek bir varlık vardır diğer varlıklar onun yansımasıdır felesefesi hakimdir.)


Halk edebiyatı Özellikleri için tıkla

Halk Edebiyatı Sanatçıları için tıkla

Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri için tıkla

 


arslanhocam.com
                                                             dosyayı indir


Yorumlar - Yorum Yaz