Biyografi ( Yaşam Öyküsü)
√ Herhangi bir alanda ( Bilim,sanat,siyaset gibi) başarılı olmuş , tanınmış kişilerin hayatlarının başkası tarafından yazıldığı yazılardır.
√ Anlatım türlerinden(Öyküleyici,Betimleyici) yararlanılır.
√ Olaylar kronolojik sıraya göre verilir.
√ Anlatılan olaylar,durumlar belgelere ve kanıtlara dayanması gerekir.
√ Belgelere dayandığı için yazan kişi bir tarihçi gibi davranmalıdır.
√ Nesnel bir durum söz konusudur.
√ Açık,sade bir dille yazılır.
√ Eskiden ‘ Tercüman-ı Hal ‘ de denirdi.
√ Divan Edebiyatında ilk tezkine 16.yy’da Ali Şir Nevai’nin yazdığı ‘Mecalis’ün Nefais’tir.
√ Anadolu sahasında ilk tezkire Şehi Bey’in ‘ Heşt Behişt’ adlı eseridir.
√ Siyerlerde ( Hz. Muhammed’in (s.a.v) hayatını anlatan yazılar) bir çeşit biyografidir.
√ Dünya Edebiyatında ilk biyografi yazar eski Yunan Edebiyatında Plutarkhos ( ‘Hayatlar’ adlı eseri )dir.
Önemli Biyografi Eserleri Şunlardır
Namık Kemal, İstiklal Şairi Mehmet Akif Ersoy -Mithat Cemal Kuntay
Yahya Kemal’e Veda, Ahmet Haşim Ve Şiiri -Abdülhak Şinasi Hisar
Tek Adan, Medres’in Dramı - Şevket Sürreye Aydemir
Ahmet Haşim, Atatürk -Yakup Kadri Karaosmanoğlu
Osmanlı Müellifleri -Bursalı Tahir Bey
Tevfik Fikret -Mehmet Kaplan
Aklınızda bulunsun:
Nekroloji : Yakın zamanda ölen kişilerin hayatlarının anlatıldığı gazete ve dergilerde yayınlanan biyografilerdir.
Monografi : Bir kişinin tek bir yönünün ayrıntılı olarak anlatıldığı biyografidir.
Bilimsel Biyografi : Kişinin hayatının araştırma ve incelemelere dayanarak eleştirel bir tutumla anlatıldığı yazılardır.
Biyografik Roman : Kişinin hayatının roman kurgusuyla anlatıldığı yazılardır.
Portre : Bir kişinin karakterinin ayrıntılı anlatılırsa ‘ Fiziki Portre’ iç dünyası anlatılırsa ‘ Ruhsal Portre’ denir.
Biyografi otobiyografi karşılaştırması
√ Biyografi bir başkası tarafından yazılırken otobiyografi kişinin kendisi kendi hayatını yazar.
√ Biyografi nesnel,otobiyografi ise öznel anlatım vardır.
√ Biyografide dolaylı anlatım otobiyografi de doğrudan anlatım vardır.
√ Otobiyografide biyografiye göre iç dünya daha çok anlatılır.
√ Otobiyografide yazan kişi kendi dünyasını anlatırken biyografide çevresi ile birlikte anlatılır.