TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

Tanzimat Edebiyatı Birinci Dönem

       Tanzimat Edebiyatı

           ( 1839-1896)

Tanzimat dönemi iki başlıkta incelenir.

1-Tanzimat Birinci Dönem

2-Tanzimat İkinci Dönem

Tanzimat Birinci Dönem

        (1860-1876)

 Sanat toplum içindir anlayışı vardır.

 Dilde sadeleşmeyi benimsemişlerdir.

( Bunda pek başarılı olunamamıştır.)

 Daha çok Fransız edebiyatını örnek almışlardır.

 Divan edebiyatına karşı çıkmışlardır.

 Parça güzelliği yerine bütün güzelliğine önem vermişlerdir.

 Sanatçıların çoğunluğu devlet adamıdır.

 Sosyal konular daha çok işlenmiştir.

 Şiirin konusu genişletilmiştir.

 Hak,hukuk,adalet,vatan,millet gibi konular daha çok işlenmiştir.

 Batı edebiyatından makale,deneme,eleştiri gibi konular alınmış ve Türk edebiyatında ilk defa kullanılmıştır.

 Yapıtlarda içeriğe önem vermişlerdir.

 Noktalama işareti ilk defa bu dönemde kullanılmıştır.

 Edebiyatı düşüncelerini yaymak ve halkı eğitmek için araç olarak kullanmışlardır.

 Romanlar teknik bakımından zayıftır.

 İlk başlarda daha çok Klasizm akımının etkisi varken daha sonra Romantizm akımı  etkili olmuştur.

 Gazetecilik bu dönemde önem kazanmıştır.


                       Tanzimat Birinci Dönem Şiiri


 Biçim açısından eski Divan edebiyatı nazım biçimleri kullanılmıştır.

 İçerik açısından Türk edebiyatında ilk defa hak,hukuk ,adalet gibi konular işlenmiştir.

 Ölçü olarak Aruz ölçüsü kullanılmış bunun yanında az da olsa hece ölçüsü kullanılmıştır.

 Divan edebiyatından farklı olarak parça güzelliği yerine bütün güzelliğine önem vermişlerdir.

 Şiirlerde Klasizm akımının daha çok ise Romantizm akımının etkisi görülür.


               Tanzimat Birinci Dönemde Roman ve  Hikaye

Romanı halkı eğitmek istemeleri ve edebiyatımızda ilk olması açısından teknik bakımdan zayıftır.

Romanlarda tesadüflere yer vermeleri uzun betimlemeler kurmaları teknik açıdan zayıflatmıştır.

Daha çok yanlış batılılaşma işlenmiştir.

Roman kahramanları tek yönlüdür.İyiler hep iyi kötüler hep kötüdür.

 Yazar romanın akışını durdurarak fikirlerini açıklar.Kişiliğini gizlemez.

 Romantizm akımının etkisi vardır.

 Konular günlük yaşamdan ve tarihten alınmıştır.

 Olaylar İstanbul’da geçer.

 Hikayelerde teknik bakımından zayıftır.

 Hikayelerde de romandaki konular ve zayıflıkların aynısı görülür.

 İlk öykü kitabı Letafet-i  Rivayat’tır.

     (A.Mithat Efendi)



                         Tanzimat Birinci Dönemde Tiyatro


 Tanzimat’a kadar tiyatronun yerini Geleneksel Türk tiyatrosu alıyordu.(karagöz,meddah,orta oyunu köy seyirlik oyunu)

 Tiyatrolarda hala geleneksel tiyatro anlayışının devam ettiği görülmektedir.

 İlk yerli tiyatromuz Şinasi’nin yazdığı Şair evlenmesidir.Tek perdelik komedi tarzda bir tiyatrodur.

 İlk sahnelenen tiyatromuz ise Namık Kemalin Vatan Yahut Silistre’dir.Vatan aşkını işler.

 Ahmet Vefik Paşa Moliere’den birçok çeviri yapmıştır.


                        Tanzimat Birinci Dönemde Makale


 Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi Tercüman-ı Ahval Mukaddimesidir.Tercüman-ı Ahval gazetesinde yayımlamıştır.


                            Tanzimat Birinci Dönemde Eleştiri


 Namık Kemal ve Ziya Paşa arasında eski yeni çatışmasıyla başlamıştır.

 Ziya Paşanın Harabat adlı eserine karşı Namık Kemal Tahrib-i Harabatı yazarak onu eleştirmiştir.

 Ziya Paşa eski edebiyatı (Divan Edebiyatını)savunmuş Namık kemal de bunu eleştirmiştir.Yeni edebiyatı savunmuştur.



                          Tanzimat Birinci Dönemde Gazete


 Bu dönemde gazetecilik çok önem kazanmıştır.

 Halkı eğitmede kullanılmış halkın okuması bilgilenmesi ve gündelik olaylardan haberdar olması sağlanmıştır.

 Bu dönemde dört gazete önemlidir.

Takvim-i Vakayi : 1831 yılında çıkmış resmi gazetedir.

Ceride-i Havedis:1840 yılında çıkmış ilk yarı resmi gazetedir.

Tercüman-ı Ahval: 1860 çıkan ilk özel gazetedir.Şinasi ve Agah efendi çıkarmıştır.

Tasvir-i Efkar: 1862 de Şinasi çıkarmıştır.

 

Tanzimat Birinci Dönem Sanatçıları

 İbrahim Şinasi           

 
Namık Kemal

 Ziya Paşa
                   
 
Ahmet Mithat Efendi

 Ahmet Vefik Paşa      

 
Şemsettin Sami

 

Tanzimat Edebiyatı Birinci Dönem için tıkla

 


Yorumlar - Yorum Yaz