TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

II.YENİCİLER

                                    II.YENİCİLER

 

Garip  hareketine tepki olarak doğmuştur.

1950’den sonra ortaya çıkan bir akımdır.İkinci yeni ismini Muzaffer Erdost  “Pazar Postası 'dergisinde ilk defa kullanmıştır.

İkinci yeninin doğuşunu sağlayan kitap Cemal Süreya’nın “ Üvercinka” adlı eseridir.

Hayale,soyut kavramlara,duyguya,yalnızlık,insanların sıkıntısı gibi konular işlenmiştir.

Sebk-i Hindi akımına benzer.

Şiirde anlam kapalığı ve soyut olması ilkesi vardır.

Söyleyişe önem vermişlerdir.

İmgeye önem vermişlerdir.(semboller vardır)

Sürrealizm temel alınmıştır.Dadaizm ve Varoluşçuluktan da etkilenmişlerdir.

Karışık cümle yapısı ve farklı sözcükler kullanmışlardır.

Şiirde öyküleştirmeye karşıdırlar.

Konuşma dilinden uzak bir dil kullanmışlar.

Amaç şiirde hissettirmektir.

 

Garip Akımından  Farkları

Garip anlama dayanır,ikinci yeni anlama karşıdır.

Garip konuşma dili kullanmış ikinci yeni konuşma dili kullanmaz

Garip, şiiri  serbestlik vermiş, II. Yeni salt şiir olmalı der

Garipçiler şiiri basite indirgemiş,ikinci yeni ise şiir de şairane söyleyiş kullanmıştır

Garipçiler somut kavramları daha çok kullanmışlar, ikinci yeni ise daha çok soyut kavram kullanmışlar.

Önemli temsilcileri

Edip Cansever

Sezai Karakoç

Ece Ayhan

Cemal Süreya

İlhan Berk

Turgut  Uyar

Ülkü Tamer

  

 

Edip Cansever (1928-1986)

 

İstanbulda doğan sanatçı beyin kanamasından ölmüştür.

İlk şiirlerini 1944 yılında”İstanbul Dergisinde”yayımlamışlardır.

Yücel ,fikirler, edebiyat dünyası gibi dergilerde çıkan ilk şiirlerini “ikindi üstü” kitabında  toplamıştır.

İlk şiirlerinde yaşama sevinci  ile dolu, avare bir gencin duyguları görülür.

1951’ de “Nokta “ dergisini çıkardı.

Düşünceyi dil içinde eritmeye yönelen sanatçı özlü bir söyleyiş ara.

1957’de  yayımladığı”Yerçekimli Karanfil” adlı eserde kendine özgü bir evren kurduğu görülür.

Anlamca kapalı şiirleriyle 2.Yenicilerin öncüsü olmuştur.

Degişik dil ve imge kullanmışlar

Bireyin arayışları,umutsuzluğu, ve ortamlara ve diğer kişilere uyumsuzluğunu yansıtmaya çalışmıştır

Şiirde düzyazı olanaklarınıda kullanmıştır.

Şiirlerinde tiyatrodan esinlenen diyologlar kullandı.

1958’de Yeditepe şiir armağanı(yerçekimle karanfil)

1957’de TDK şiir ödülü(Ben Ruh Bey Nasılım)

19822de Sedat Simavi Edebiyat ödülü(Yeniden)

 

Eserleri

ŞİİR

Petrol

İkindi Üstü

Umutsuzlar Parkı

Tragedyalar       
Çağrılmayan Yakup

Nerde Antigane

Sevda ile sevgi

Ben Ruhi Bey Nasılım

Kirli Agustos

Dirlik Düzenlik

Yeniden

Bezik Oynayan Kadınlar

Oteller Kenti

İlkyaz  şikayetçileri

 

Hikaye roman

Gül  Dönüyor Avucumda

Şiiri şiirle ölçmek

 

SEZAİ KARAKOÇ (1923-….)

 

Diyarbakırda doğmuştur.

Şiirle ilgili düşüncelerini “Edebiyat Yazıları” adını verdiği 3 kitapta toplamıştır

Metafizik şiir anlayaşı görülür.Modern şiir ile Metafizik düşünceyi harmanlamıştır.

Geleneksek şiir anlyaşına yakındır ama dil farklıdır dil modern şiirin dilidir.

İslamı düşünceyi kendine özgü benzetmeler ve imgelerle anlatır.

İslami düşünceyi  modern şiirde şiirdeki gerçekleüstücülük ile kaynaştırır.

Modern sanata genel anlamda soyutlamaya dayanır. Ona göre şair şiiri  soyutlamada bırakırsa eksik olur.Onu tekrar  somutlaştırılması gerekir böylece sağlamlaşmış olur.Bunu da Diriliş kavranıma bağlar.

Şirin genel üçgenini “pergünt” dediği 3 ilke ile anlatır.

Ona göre şair “kendisi olmalı” bu da “degişmek ve başkalaşmakla” olur düşüncesindedir.

Enbiya-Evliya kıssalarından yararlanılır bunları çağdaş bir anlatımla dile getirir.

İmgesel anlatım,anlam kapalılığı şiirleirnde görülür.

“Mona Rosa” en öneml, eseridir.

 

 

Eserleri

Şiir

Hızırla kırk saat , Körfez, Şahdamar, Gül Muştusu

SESLER

Taha’nın Kitabı

Zamana adanmışi sçzler

Magra ve ışık

Kıyamet aşısı

Ayinler

Leyla ile mecnun

Ateş Dansı

 

 DENEME

Edebiyat yazıları

İnceleme

Yunus Emre ,Mevlana,M.Akif Ersoy

Piyes

Armağan

Piyes ı

Hikaye

Meydan ortaya çıktığında,portreler

Röpotaj

Tarihin yol ağzında

Belgesel

Gün doğmadan

 

 

Ece Ayhan (1931-2002)

 

Muğla’da doğan sanatçının esas adı  Ece Ayhan Çağlar’dır

İkinci yeni şiiri yerine ”sivil şiir” ya da “kara şiir” adlarından birinin kullanılmasını istemiştir.

Dili okuyucuyu şaşırtan bir dildir.

Sürrealist bir sanatçıdır.

Şiirleri imgelerle yüklüdür

MeydanLaraousse'ye yazarlık yapmışSinematik ve Yeni Sinema dergisine müdürlük,Genç Sinema Grubu’na yöneticilk yapmıştır.

Kaymakamlık yapan sanatçı 1966 devlet memurluğundan ayrılarak "soluk alıp verdiğim, gercekten duyduğum tek kent"dediği istanbula yerleşmiştir.

Birçok hastalıkla mücadele etmiştir.Ekonomik sıkıntılar çekmiştir.

 

Eserleri

Şiir

Kınar Hanımın Denizleri

Ortodokslular

Bakışsız bir kedi kara

Devlet ve tabiat

Zambaklı PADİŞAH

Çok  Eski Adıyladır

Yurt savul

Sivil şiirler

Son şiirler

Aynalı denemeler

Kolsuz bir hattat

Dipyazılar

 

Cemal Süreya (1931-1990)

Erzincanda doğan sanatçının asıl adı Cemalettin seberdir.

25 yılı aşkın TDK üyeligi,yayınevlerinde danışmanlık,çevirmenlik gibi görevler yapğmıştır.

1960'dan sonra sadece 4 sayı çıkarabildiği "Papirüs"dergisi,(1966-1970) 1980-1981 arası 2 sayı daha çıkardı.

Pazar Postası,Yeditepe ,Oluşum,Aydınlık,Saçak gibi yayın organalrında çeviri yayınladı.

İlk şiiri”Şarkısı Beyaz Mülkiye" dergisinde 19532te yayımlandı.

Kendine özgü söyleyişi,şaşırtmacalar,imgesel söyleyiş özelliği  vardır.

Şiirlerinde hiciv(iğneleme)bunun yanında eleştirel ironi görülür.

Toplumcu gerçekçi yönü de olan sanatçı şiirini yaşadığı coğrafyaya uygun yazmıştır.

Şiirle ilgili görüşlerini “Folklor Şiirine Düşman”adlı eserde belirtmiştir.

Eserlerinde ilk bakıldığında zıt gibi görünen görüşler vardır.

1959’da “üvercinka”ile Yeditepe şiir armağanı 1965’te “Göçebe”TDK şiir ödülü kazanmıştır.

 

Eserleri

Şiir

Üvercinka,Beni öp sonra doğur beni,göçebe,sevda sözleri,güz bittiği,Sıcak Nal,uçurumda Açan

 

Düz yazı

 

Şapkam Dolu Çiçekle, günübirlik,99 yüz 99.gün,uzat saçlarını,Frigya

 

Antoloji

Mülkiyeli şairler,100 aşk şiiri

 

Not: Arkadaşlarıyla bir telefon numarası yüzünden iddiaya giren cemal Süreyya hafızasına çok güvenirdi iddiayı kaybettiğinden aslında “Cemal Süreyya”olan soyadı bu idda üzereni zaten bir tane fazla olan "y"üzerine iddaaya girmiş zaten fazla kaybetsem ne olacak demiş ve kaybetmiştir bu yüzden soyadındaki "y" gitmiş "Cemal Süraya" olmuştur.

 

                       İLHAN BERK (1918-2008)

 

Manisa’da doğan sanatçı bir çok okulda öğretmenlik yapmıştır.

2. Yenicilerin en yaşlı üyesidir.

Rimbaud ve Ezra pound’un şiirlerini çevirerek kitaplaştırmıştır.

İlk şiirlerini ‘Uyanış’ta’ yayımlamıştır.

İlk şiirlerinde hece veznini kullanmıştır.

İlk şiirlerinde karamsarlık hakim olan sanatçıda ‘Kızıl,,sonsuzluk,ateş’ kelimelerini çok kullandığı görülür.

Sembolist şiirden etkilenmiş eserlerinde imgeler görülmektedir.

1954’ten sonra soyut kavramlara yönelen sanatçı ikinci Yenicilerin öncülerinden sayılır.

Sürekli değişim ve arayış içindedir.

Türk şiirinin en deneyci şairlerinden biridir.

İstanbul Behçet Necatigil şiir ödülü (1980)

Deniz Eskisi Yeditepe Şiir Armağanı (1983)

Güzel Irmak Sedat Simavi Edebiyat Ödülü (1988)

 

 

ESERLERİ

Güneşi Yakanların Selamı               İstanbul Kitabı

 Günaydın  Yeryüzü                        Kitaplar Kitabı                  

Türkiye Şarkısı                                Deniz Eskisi            

  Köroğlu                                          Delta ve Çocuk

İstanbul                                            Galata

 Galile Denizi                                 Güzel Irmak

 Çivi Yazısı                                       Pera 

  Otağ                                            Dün Dağlarda Dolaştım Evde Yoktun

 Mısırkolyoniğne                        Avluya Düşen Gölge

Aşıkane                                       Şeyler Kitabı

Taşbaskısı                               Çok Yaşasın Sayılar

Şenlikname                            Tümceler Geliyorum

Kül

ANLATI:

Uzun Bir Adam

1984 Tokat Niksar

 

ÇEVİRİ:

A.Rimbaud Seçme Şiirler

Dünya Edebiyatında Aşk Şiirleri

Dünya Şiiri

 

ANTOLOJİ:

Aşk Elçisi

Başlangıçtan Bugüne Beyit Mısra Antolojisi

    

                              TURGUT UYAR (1927-1985)

İstanbul’da doğmuştur.

Hece ölçüsü ile şiire başlayan sanatçı ilk şiirlerinde toplumsal konular işlemiştir.

1960’lardan sonra bireyin iç dünyasına yönelmiş ve yalnızlık ve çıkışsızlığın peşinde olan konulara yönelmiştir.

Divan Edebiyatı geleneğini de kullanmıştır.

1970’lerden sonra Sınıfsal Mücadeleler konu olarak kullanmıştır.

Halk Edebiyatı ve Divan Edebiyatı birikimleri ile özgün bir şiire ulaşmıştır.

İlk şiirlerinden sonra kapalı ve soyut bir anlatım tarzını benimsemiştir.

ESERLERİ

Şiir:

Arz-ı Hal

Türkiyem

Dünyanın En Güzel Arabistanı

Her Pazartesi

Tütünler Islak (Yeditepe Şiir Armağanı (1963))

Divan

Göğe Bakma Durağı

Toplantılar

Toplu Şiir

Koyayı Delen İncir(Behçet Necatigil Ödülü (1981))

Dün Yok Mu

Büyük Saat (Sedat Simavi Vakfı Şiir Ödülü (1984))

Sevgim Acıyor

 

İnceleme:

Bir Şiirden

Çeviri:

Lukretius – Evrenin Yapısı (TDK Çeviri Ödülü (1975))

 

                             ÜLKÜ TAMER (1937-….)

 

Gaziantep’te doğmuştur.

İkinci Yeniye hareket oluştuktan sonra girmiş ama bu hareketin ses getiren sanatçılarından olmuştur.

Kendine özgü imge dünyası vardır.

Süssüz, sade söyleyişe yönelmiştir.

Keskin bir ironiyle örülmüş derin acıların ve beşeri trajedileri dile getirir.

1970’lerden sonra toplumsal konulara yönelmiştir.

Kapalı şiir anlayışının kusursuz örnekleri görülür.

Kaynak, Pazar Postası, Yeditepe, Papirus, yeni Dergi sanat olayı gibi bir çok dergide şiirleri yayımlanmıştır.

1967’de Yeditepe Şiir Armağanını kazandı.

Çağdaş İngiliz Şiirini yakından incelemiştir.

Batı etkisine açık bir şairdir.

 

ESERLERİ

Şiir:

Soğuk Otların Altında

Gök Onları Yanıltmaz

Ezra ile Gary

Virgülün Başından Geçenler

İçime Çektiğim Hava Değil Gökyüzüdür.

Sıragöller

Seçme Şiirler

Yanardağın Üstündeki Kuş

 

Öykü:

Allcben Öyküleri

Çocukluğumdaki Bayramlar

 

Anı:

Yaşamak Hatırlamaktır

 

*Edith Hamilton’dan ‘Mitologna ‘  TDK çeviri ödülü (1965)

Harry Potter ve Felsefe Taşı çevirmenidir


Yorumlar - Yorum Yaz