TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

Hikaye (Öykü)

                            Hikaye (Öykü)

Yaşanmış  ya da yaşanabilecek olayları anlatan kısa yazılara denir.

Hikayede olaylar çok uzun anlatılmaz.

Kişi sayısı azdır.

Mekan çok geniş değildir.

Zaman çok geniş değildir.

Ayrıntılara çok girilmez.

Batılı anlamda öykü edebiyatımızda Tanzimatla birlikte görülür.

ilk yerli öykü Ahmet Mithat efendi'nin yazdığı ''Letaif-i Rivayat'' tır.

Batılı anlamda ilk öykü Sami Paşazade Sezai'nin yazdığı ''Küçük Şeyler'' dir.

Emin Nihat'ın ''Musameratname'' de ,ilk öykü denemesi kabul edilebilir.

Öykü'nün kurucusu olarak ''Giovanni Boccacio'' kabul edilir. Decameron adlı eseriyle.

Tanzimata kadar öykü ve Roman'ın yerini destan, halk hikâyeleri, efsaneler ve mesneviler almıştır.

       Hikâye Türleri

 

1.Olay ( Vak'a ) Hikâyesi;

Bu tür hikâyeler olay, yer, zaman ve kişiler etrafında gelişir. Gerilim arttırarak okuyucunun ilgisini çeker ve onda merak uyandırır. olayla adım adım gelişerek sonu merak edilir.

Serim, düğüm, çözüm bölümlerin den oluşur.

Serimde olay ortaya konulur; Düğümde olaylar gelişir ve merak uyandırılır. Sonuçta ise olayların çözümlenmesi yapılır.

Bu tarz öykü'nün öncüsü Fransız yazar ''Guy De Maupassant'' dır.

Maupassant tarzı hikayede denir.

Türk edebiyatında Ömer Seyfettin bu türün öncüsüdür. Refik Halit Karay da sayılabilir.

 

2-Durum ( Kesit ) Hikâyeleri;

Bu hikayelerde olay geri planda olup hayatın her hangi bir kesiti veya durumunun anlatıldığı hikayelerdir.

Bu tür hikayelerde olay pek yoktur. okuyucuya bazı hikayelerde izlenimler sunulur.

Dünya edebiyatında öncüsü Anton Çehov'dur.

Çehov tarzı hikaye de denir.

Türk edebiyatında Sait Faik Abasıyanık ve Memduh Şevket Esendal’dır.

 

3-Modern Hikaye;

 

Her gün gördüğümüz ama farkına varamadığımız bir durumun anlatıldığı hikayelerdir.

Bazı durumların gerisindeki gerçekleri, hayalleri gösteren hikayelerdir.

Dünya edebiyatında öncüsü Franz Kafka'dır.

Türk edebiyatında ise Haldun Taner'dir.

 

 Roman-Öykü Karşılaştırılması;

 

Roman uzun yazılar olduğundan ayrıntılıdır; Hikâye de ise ayrıntılara pek girilmez.

Roman da birden çok olay olabilir ama hikâyede genelde tek bir olay vardır.

Romanda zaman uzun olabilir. mekan geniş ve kişiler fazladır ama hikaye kısa yazılar olduğundan zaman kısa, mekan az ve kişi sayısı sınırlıdır.

Romanda temel unsur kişidir ( Karakter'dir ), hikâyede ise olaydır.

Her ikisi de yaşanmış ya da yaşanabilecek olayı anlatır.

Her ikisinde de mekân, zaman, kişi vardır.

Her ikisinde de her konuda yazılabilir.

Her ikisi de düz yazı ( Nesir ) türü eserlerdir.


Yorumlar - Yorum Yaz