TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

Cumhuriyet Dönemi Toplumcu Gerçekçi Eserler

           2-Toplumcu Gerçekçi Eserler (özet anlatım 1)

-         Daha çok Marksist ve Sosyalist ideolojiden etkilenmişlerdir.

-         Eserlerde ideoloji ön plandadır.

-         Yurt gerçeklerini, Anadolu insanını, halkın sorunlarını büyük şehirlere göç ve bunun doğurduğu sorunlar, köy yaşamı ve köydeki sorunları, işçi ve işveren sorunları dile getirilmiştir.

-         Yurt gerçeklerini anlatmak gibi sosyal sosyal bir sorumluluklarının olduğunu söyler.

-         Gündemde olan sosyal sorun ve olaylara değinmişlerdir.

-         Kahramanlar bulunduğu bölgedendir.

-         Konuşma diliyle yazılmıştır.

-         Realizm ve Naturalizm akımından etkilenmişlerdir.

-         Olay ya da durumlar bir doğruyu ispatlamak üzerine kurgulanmıştır.

-         Amaç insanları daha iyiye, güzele doğruyu götürmektir.

-         Yazarlar okuyucuyu kendi düşünceleri doğrultusunda yönlendirmek istemişlerdir.

-         Gözleme dayalı anlatımları vardır.

-         Anadolu coğrafyasını ele alış bakımından Milli Edebiyat anlayışıyla aynı doğrultudadırlar. Ama toplumcu gerçekçiler ideolojik olarak yaklaşır.

ÖNEMLİ TEMSİLCİLERİ

-         Sadri Ertem

-         Sebahattin Ali

-         Fakir Baykurt

-         Kemal Tahir

-         Yaşar Kemal

-         Orhan Kemal

-         Samim Kocagöz

-         Necati Cumalı

-         Kemal Bilbaşar

-         Rıfat Ilgaz

-         Aziz Nesin

-         Tahsin Yücel

-         Faik Baysal

-         Halikarnas Balıkçısı ( Cevat Şakir Kabaağaçlı )

 

 

2- Toplumcu Gerçekçi Eserler (özet anlatım 2)

-         1930’lu yıllarda artık savaş ve onun getirdiği yıkımlar geride kalmış dolayısıyla yeni anlayışlar yeni sorunlar yeni bir oluşum olan Toplumcu Gerçekçi düşünceyi ortaya çıkarmıştır.

-         Bu dönem sanatçıları ideolojik düşüncelerini, felsefi görüşlerini, eserlerde yansıtmışlardır.

-         Toplumsal ve sosyal görüşlere yer verilmiştir.

-         Bu dönemde sanayileşmeyle birlikte işçi ve işveren sorunları ortaya çıkmış, sendikalar ortaya çıkmış, geçim sıkıntıları, hayat mücadeleleri, köyden kente göç ve ideolojik durumlar ortaya çıkmıştır. Bundan dolayı bu konularda eserlerde işlenmiştir.

-         Yazarlar ideolojilerini yaymak için roman ve hikâyeleri kullanmışlardır.

-         Sanatçılar toplumsal sorunları anlatmak gibi bir sorumluluk üstlenmişlerdir.

-         Eserlerde kahramanlar bulundukları çevreye göre konuşturulmuş, konuşma diliyle yazmışlardır.

-         Milli Edebiyat döneminden farkları olaylara ideolojik olarak yaklaşmalarıdır.

Önemli Temsilcileri Şunlardır

Kemal Tahir

Fakir Baykurt

Sabahattin Ali

Orhan Kemal

Yaşar Kemal

Talip Apaydın

Samim Kocagöz

Sadri Ertem

Kemal Bilbaşar

Necati Cumalı

Rıfat Ilgaz

KEMAL TAHİR (1910-1973)

-         İstanbul’da doğan sanatçının asıl ismi Kemal Tahir Demir’dir.

-         Babasının mesleği ve görevi dolayısıyla ülkenin çeşitli yerlerini görmüş ve eğitimini de çeşitli yerlerdeki okullarda almıştır.

-         Galatasaray lisesinde okurken (10.sınıf) eğitimini yarıda kesmiş ve hayata atılarak çeşitli yerlerde çalışmıştır.

-         İsyan çıkarması ve siyasi görüşünden dolayı 15 yıl hapse çaptırılmış 1950’ler de çıkan afla 12 yıl yattıktan sonra serbest bırakılmıştır.

-         Aziz Nesim’le birlikte “Düşün Yayınevini” kurdu.

-         Hapiste yattığı dönemde birçok köylüyle tanışmış ve onları daha iyi tanıma fırsatı bulmuş eserleri için çok iyi malzemeler yakalamıştır.

-         Hapis hayatı düşüncelerinin yerleşmesini sağlamıştır.

-         Eserlerini Toplumcu Gerçekçi anlayışla vermiştir.

-         Eserlerini iki başlığa ayırabiliriz. Konusu Köy Yaşamı ve Tarihi konulardan olan olarak ayırabiliriz.

-         İlk eserlerinde köy, köylü yaşamı konu edinirken sonraki eserlerinde tarihi olayları konu edinmiştir. Milli mücadele dönemini anlatmıştır.

-         Sağırdere, Kör Duman toplumsal değişimi anlatmıştır.

-         Rahmet Yolları Kesti-Eşkıyalığı ele aldı.

-         Yorgun Savaşçı da Milli Mücadeleyi konu edindi bir grup subayın mücadelesini ve Mustafa Kemal’in Anadolu halkını milli mücadele için nasıl örgütlediğini anlattı.

-         Esir şehrin insanlarında Birinci Dünya Savaşının yarattığı acı günleri ve İstanbul’un ispatıyla esirliğe gidişi anlattı.

-         “Kurt Kanunu” adlı eserde Mustafa Kemal’e düzenlenen İzmir Suikastını anlattı.

-         Devlet Ana’da ise Osmanlı devletinin kuruluşunu anlattı.

ESERLERİ

Romanları

-         Sağırdere

-         Esir Şehrin İnsanları

-         Kurt Kanunu

-         Yorgun Savaşçı

-         Devlet Ana

-         Yol Ayrımı

-         Köyün Kamburu

-         Yedi Çınar Yaylası

-         Karılar Koğuşu

-         Rahmet Yolları Kesti

-         Körduman

-         Büyük Mal

-         Hür Şehrin İnsanları

-         Bir Mülkiyet Kalesi

Hikâye

-         Göl İnsanları

FAKİR BAYKURT (1929-1999)

-         Burdur’da doğan sanatçının asıl adı Tahir’dir.

-         Isparta’nın Gönen köy enstitüsünde okumuş ve okuduğu yıllarda şiire merak sarmıştır.

-         Bir süre öğretmen olarak çalışmış daha sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitü Edebiyat Öğretmenliği okumuştur.

-         Siyasal nedenlerden dolayı tutuklandı ve hapis yatmış daha sonra da Almanya’ya gitti ve orada ölmüştür.

-         Edebiyata ilk şiirler ve hikâye ile başlamış daha sonra ise romana merak salmıştır.

-         Köy hayatını ve köylünün gerçek sorunlarını gerçekçi bir şekilde ele alır.

-         Köy edebiyatının önemli temsilcisidir.

-         Köylünün daha bilinçli olması için eserlerini araç olarak kullanmıştır.

-         Sınıf çatışmalarını eserlerinde işlemiş Ağa-Köylü, Zengin-Fakir, İdare-Halk gibi zıt kutup kavramları işlemiştir.

-         Yazar birçok eseriyle birçok ödül almıştır.

Yılanların Öcü = 1957 Yunus Nadi Roman ödülü.

Yarım Ekmek = 1997 Sedat Simavi Edebiyat ödülü

Tırpan = 1970 TDK Başarı ödülü

Tırpan = TRT Roman Başarı ödülü

Can Parası = 1974 Sait Faik Hikâye Armağanı ödülü

Kara Ahmet Destanı = 1977 Orhan Kemal Roman Armağanı ödülü

ESERLERİ

Romanları

-         Yılanların Öcü

-         Irazcanın Dirliği

-         Tırpan

-         Onuncu Köy

-         Kaplumbağalar

-         Yarım Ekmek

-         Amerikan Sargısı

-         Keklik

-         Yayla

-         Yüksek Fırın

Hikâyeleri

-         Sınırdaki Ölü

-         Çilli

-         Efendilik Savaşı

-         Karın Ağrısı

-         Can Pazarı


Yorumlar - Yorum Yaz