TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

Serveti Fünun Edebiyatı Sanatçıları

 

                                Tevfik  Fikret

                                (1867-1915)

Serveti Fünun edebiyatının en önemli sanatçısıdır.

Serveti Fünun edebiyatında şiir alanında en önemli sanatçıdır.

Recaizade Mahmut Ekrem’in Galatasaray Lisesinden öğrencisidir.

Recaizade onu Serveti Fünun dergisinin başına ge.irmiş ilk başlarda fenler dergisi iken daha sonra edebiyat dergisine dönüşmüştür.

Batılılaşmayı savunan bir sanatçıdır.

vEserlerini sanat için sanat anlayışı ile yazmıştır.

Dili ağır süslü ve sanatlıdır.(Sade olarak yazdığı bazı eserleri vardır.)

Serveti Fünun dergisi kapanınca toplum için sanat anlayışına kaydığı görülür.

Eserlerinde acı,doğa,ıstırap,aile,aşk gibi konuları işlemiştir.

Şiirde Batılı nazım biçimleri kullanmıştır.

Aruz ölçüsünü kullanmıştır.Çocuklar için yazdığı Şermin adlı eserinde hece ölçüsünü kullanmıştır.

Şiirlerinde parnasizm akımının etkisi vardır.

Sis şiirinde İstanbul’a olan nefretini dile getirmiştir.

Haluk’un Defteri adlı eserinde kendi oğlu nezdinde tüm gençlere öğüt vermiştir.

vDerginin kapatılmasıyla Rumeli sırtlarında yaptırdığı (Aşiyan) evinde son yıllarını geçirmiştir.

Şiiri  düz yazıya yaklaştırmıştır

Eserleri :

Rübab-ı Şikeste ,Haluk’un Defteri , Şermin ,Doksan Beşe Doğru , Han-ı Yağma      (Şiir)

Balıkçılar,Hasta Çocuk,Nesrin  (Manzum Hikaye)

                         Cenap  Şahabettin

                             (1870-1934)

Serveti Fünun edebiyatının Tevfik Fikret’ten sonraki  bir diğer önemli şairidir.

İyi bir eğitim almıştır.Esas olark tıp eğitimi almak için gittiği Fransa’da edebiyata merak sarmıştır.

Fransa’da öğrendiği sembolizm ve parnasizm akımını ülkemizde uygulamaya çalışmıştır.

Sanat için sanat anlayışını benimsemiştir.

Şiirlerinde dili ağır , sanatlı ve imgelidir.

Tabiat ve aşk şiirlerinde işlediği temel konulardır.

Şiirlerinde aruz ölçüsünü başarıyla kullanan sanatçı şiirde ahenk unsurlarına ve musikiye büyük önem vermiştir.

Şiirde serbest nazımı kullanmıştır.

Şiirlerinde sosyal konulara değinmemiştir.

Elhan-ı Şita en ünlü şiiridir.Bu şiirdeKış mevsimi ve karın yağışını anlatmıştır.

Düzyazı (nesir)alanında da önemli eserler vermiş bu eserlerinin dili şiire göre sadedir.

Eserleri:

Tamat (Şiir)

Hac Yolunda,Avrupa Mektupları,Suriye Mektupları  (Gezi Yazısı)

Yalan,Körebe (tiyatro)

Nesr-i Harp,Nesr-i Sulh,Evrak-ı Eyyam (Makale)

                       Halit Ziya Uşaklıgil

                            (1866-1945)

Serveti Fünun edebiyatının roman ve hikaye alanın da en önemli sanatçısıdır.

Türk edebiyatında modern romanın kurucusu kabul edilir.

Edebiyatımızda Batılı roman tekniği anlamında roman yazan ilk sanatçıdır.(Mai ve Siyah)

Romanlarında realizm ve naturalizm akımının etkisinde eser vermiştir.

Çok güçlü gözlem yeteneğine sahiptir.

Romanlarında kahramanları İstanbul’dan aydın tabakadan seçmiştir.

Edebiyatımızda mensur şiirin ilk örneğini vermiştir.

Dili ağır,süslü ve sanatlıdır.

Bir çok alanda eser vermiştir. Roman, makale, hikaye,mensur şiir gibi.

Eserleri:

Mai ve Siyah ,Aşk-ı Memnu,Kırık Hayatlar, Nemide,Bir ölünün Defteri,Ferdi ve Şürakası (Roman)

Bir Yazın Tarihi,Aşka Dair,Solgun Demet, İzmir Hikayeleri,Kadın Pençesi,Küçük Fıkralar    (Öykü)

Füruzan,Fare,Kabus(Tiyatro)

Kırk Yıl, Saray ve Ötesi,Bir acı Hikaye (Anı)

Sanata Dair (Makale-Deneme)

Mezardan Sesler (Mensur Şiir)

                            Mehmet   Rauf

                             (1875-1931)

Halit Ziya’dan sonra Serveti Fünun edebiyatının en önemli romancısıdır.

Eserlerinde aşk,karamsarlık,hüzün gibi duygusal konular işlemiştir.

Karakterlerin iç dünyasını esas almış ve serveti Fünun bakışına uygun yazmıştır.

Sosyal konulara pek değinmemiştir.

Dili diğer sanatçılara göre daha sade ve akıcıdır.

Realizm ve natüralizm akımının etkisinde kalmıştır.

Edebiyatımızda ilk psikolojik roman ”Eylül” ü yazmıştır.

Eserleri:

Eylül,Ferda-i Garam,Genç Kız Kalbi,Böğürtlen, Son Yıldız  (Roman)

İhtizar,Aşıkane,Menekşe,Son Emel ,Hanımlar Arasında,Eski Aşk Geceleri (Öykü)

Pençe,Cidal,Sansar (Tiyatro)

Siyah İnciler (Mensur Şiir)

 

                                Hüseyin Cahit Yalçın

                                     (1874-1957)

Serveti Fünun edebiyatının roman ,hikaye,eleştiri ,deneme gibi türlerde eser yazmıştır.

Serveti Fünun’da Eleştiri ve gazeteciliğiyle daha çok tanınır.

Yaptığı mücadelelerini “Kavgalarım” adlı eserinde toplamıştır.

Siyasi,politik görüşlerini çekinmeden söylemiş ve bu yüzden hapis yatmıştır.

 “Edebiyat ve Hukuk” adlı makalesi ile serveti Fünun dergisinin kapanmasına neden olmuştur.

Realizm akımına mensuptur.

Eserleri:

Nadide,Hayal İçinde (Roman)

Hayat-ı Muhayyel,Hayat-ı Hakikiye ,Niçin Aldatırlarmış (Öykü)

Kavgalarım (Eleştiri)

Malta Adasında ,Edebi Hatıralar,Siyasi Hatıralar,Meşrutiyet Hatıraları (Anı)

     

                               Süleyman Nazif

                                 (1870-1927)

İyi bir eğitim almıştır.

Namık Kemalden etkilenmiş,vatan ,millet gibi konular işlemiştir.

İyi bir hatipliği vardır.

Cesur ve atik bir sanatçıdır.Vatanın işgalinde lafını esirgemeden söyleyebilecek kadar cesur bir yüreği vardır.

 “Kara Bir Gün” adlı eserinde Düşmanın İstanbul’u işgalini protesto etmiştir.

Eserleri:

Çal Çoban Çal (Makale)

Batarya ile Ateş,Malta Geceleri (Şiir-Düzyazı)

Gizli Figanlar, Firak-ı Irak (Şiir)

                     Ahmet Hikmet Müftüoğlu

                               (1870-1927)

Serveti Fünun edebiyatında daha çok öyküleriyle tanınır.

Onda da Türkçülüğü  desteklemeyi görüyoruz.

Sanat için sanat anlayışına bağlıdır.Bu yüzden ilk yazılarında ağır bir dil görülmektedir.

Daha sonraki yıllarda Milli Edebiyat Akımını benimsemiştir.

Yeğenim monologların olduğu bir eseridir.

Eserleri :

Gönül Hanım (roman)

Haristan ve Gülistan, Çağlayanlar(Öykü)

 

      Serveti Fünun Edebiyatı Döneminin Bağımsız Sanatçıları

                             Hüseyin Rahmi Gürpınar

                                    (1864-1944)

Serveti Fünun döneminde yaşamasına rağmen bu topluluğa katılmamıştır.

Bir çok memurlukta bulunmuş,Anadolu’yu gezmiş ve hayatının son yıllarına doğru milletvekilliği de yapmıştır.

Eserlerinde işlediği konulara bakıldığında “Toplum için Sanat anlayışını” benimsemiştir.

Eserlerinde toplumsal sorunlara,yanlış batılılaşma anlayışına,aile içi sorunlara,psikolojik sorunlar gibi konulara değinmiştir.

Eserlerinde her kahramanı kendi dilinde konuşturmuştur.

Eserlerinde iyi bir gözlem ve deney vardır.

Naturalizm akımından etkilenmiştir.

Sade bir dil kullanmıştır.

Edebiyata sokağı taşıyan kişidir.

Ahmet Mithat’ın “Tercüman-ı Hakikat” ile Ahmet  Cevdet’in ”İkdam” gazetelerinde çalışmıştır.

Halkı eğitmek bilinçlendirmek düşüncesi olduğu için eserlerinde teknikten çok verilmek istenen mesaja bakmıştır.

Halkın örf,adet ve geleneklerine bağlı kalmış   ve halk söyleyişlerine konuşmalarına yer vermiştir.

Edebiyatımızda ilk mektup türünde romanı “Mutallaka”yı yazmıştır.

Eserleri :

Şık,Şıpsevdi,Metres,Mürebbiye,Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç,Tesadüf,Gulyabani,Billur Kalp,Kokotlar Mektebi,İffet,Nimetşinas,Ben Deli miyim,Mutallaka,Utanmaz Adam,Son Arzu, Cehennemlik (Roman)

Kadınlar Vaizi,Eti Senin Kemiği Benim,Katil Buse,Namuslu Açlık Meselesi,Melek Sanmıştım Şeytanı,Gönül Ticareti (Öykü)

Kadın Sanmıştım Erkeği,Hazan Bülbülü,İki Damla Yaş,Gülbahar Hanım,Tokuşan Kafalar (Tiyatro)

                            Ahmet   Rasim

                              (1864-1932)

İstanbul’da doğan sanatçı bir çok memurlukta bulunmuş ve milletvekilliği yapmıştır.

Serveti Fünun döneminde yaşamasına rağmen  bu topluluğa katılmamıştır.

Dili sade ,açık ve anlaşılırdır. Halk dilini kullanmıştır.

Daha çok fıkra ,anı,söyleşi makale gibi türlerde tanınmıştır.

İlk fıkra yazarımızdır.

Batı edebiyatı ile yerli edebiyatı çok iyi bir şekilde harmanlamıştır.

İstanbul’ un günlük yaşamını eserlerinde dile getirmiştir.

 

Eserleri:

Şehir Mektupları,Eşkal-i Zaman,Gülüp Ağladıklarım (Fıkra)

Falaka,Gecelerim,Ömr-i Edebi (Anı)

Ramazan Sohbetleri ,Muharrir Bu Ya (Söyleşi)

Güzel Eleni ,Numune-i Hayal (Öykü)

Zavallı Necdet (Roman)

Resimli ve Haritalı Osmanlı Tarihi (Ders Kitabı)

 


Yorumlar - Yorum Yaz