TÜRK EDEBİYATI DERS NOTLARI

1974-2015 LYS-YGS ÇIKMIŞ SORULAR (ŞİİR BİLGİSİ )

                  1974-2015 LYS-YGS ÇIKMIŞ SORULAR          

                                        ŞİİR BİLGİSİ

 
           1974-2015 LYS-YGS ÇIKMIŞ SORULAR   (ŞİİR BİLGİSİ )  İndir 


1.
  Al bir kalpak giymişti, al

 Al bir ata binmişti, al

 Zafer ırak mı, dedim.

 Aha, diyordu.

Bu parça, duygu örgüsü yönünden aşağıdaki türlerden hangisine en yakındır?

                                              (1975/ÖSYS)

A) Didaktik - lirik

B) Lirik - pastoral

C) Pastoral - didaktik

D) Epik - lirik

E) Epik - pastoral

 

2.  

Yıldız arıyorum gökler dolusu

 Zaman oraya varmamış olsun

 Yukarıdaki dizelerde,

  I. çiçekler arıyorum

 II. görmemiş olsun

III. dağlar dolusu

IV. bahçıvan kokusu

sözlerinin tümü kullanılarak çapraz kafiye düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse, aşağıdaki kullanımlardan hangisi son iki dizeyi oluşturur?

                                        (1977/ÖSYS)

A) III, II, I, IV   

B) II, III, IV, I    

C) I, II, III, IV   

D) IV, III, I, II    

E) I, III, IV, II

 

3

.“Rüzgâr tersine esiyor... Niçin?

  Eski günler geri mi gelecek?”

  Yukarıdaki dizelerde,

  I.kozasında böcek

  II.doğmak için

  III.bildiği hayata

  IV.kımıldıyor

sözlerinin tümü kullanılarak sarmal kafiye düzeninde anlamlı bir dörtlük kurulmak istenirse, aşağıdaki kullanımlardan hangisi son iki dizeyi oluşturur?

                                          (1978/ÖSYS)

A) I, II, IV, III     B) III, II, IV, I  

C) IV, I, III, II     D) IV, II, III, I    

E) III, I, II, IV

 

4.

Hayır, hayal ile yoktur benim alışverişim;

İnan ki her ne demişsem görüp de söylemişim.

Bu iki dizenin, şiir bütünü ile ilgili özellikler den hangisi kesin olarak saptanabilir? (1986/ÖSYS)

A)Nazım biçimi

B)Kafiye düzeni

C)Ölçüsü

D)Konusu

E)Yazıldığı dönem

 

5.

Aşağıdaki beyitlerin hangisinde redif vardır?

                                            (1987/ÖSYS)

A)Bir garip rüya rengiyle

 Rüzgârdaki yaprak bile

 

B)Savrulmada gül şimdi havada

  Gün doğmada bir başka ziyada

 

C)Söylenmemiş aşkın güzelliğiyledir

 Kâğıtlarda yarım bırakılmış şiir

 

D)Bin bahçeli beldemizi yad ellere bıraktık

Gölgesinde barınacak tek ağacım yok artık

 

E)Bizim mahalle de İstanbul’un kenarı demek

Sokaklarında yürünmez ki yüzme bilmeyerek

 

6.Aşağıdaki dizelerin hangisinde zengin kafiye kullanılmıştır?  

                                            (1991/ÖSYS)

A) Ağaçlar kökünden kopacak gibi

  Bir türlü dinmiyor başlayan tipi

B) Çınla ey coşkun deniz, kayalıklarda çınla!

 Sar bütün kumsalları o dolaşık saçınla

C) Kardır yağan üstümüze geceden

  Yağmurlu, karanlık bir düşünceden

D) Dağlar, omuz omuza yaslanan dağlar

  Sular karınca paslanan dağlar

E) Kervan yürür peşi sıra düşemem

  Yıldız akar uçsam da yetişemem

 

7 .

Ak tüylü köpektir koyun sürüsüyle

   Seğirtir kaval sesinde sağa sola

   Çobandır köyün yamacında

   Yayar davarı da çömelir

   Meşe dallarının altına

Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden han gisine özgü bir nitelik vardır?  (1991/ÖSYS)

A) Lirik  

B) Dramatik    

C) Didaktik

D) Epik   

E) Pastoral

 

8   .Uyandım baktım ki sabah

 Güneş vurmuş içime

 Kuşlara yapraklara dönmüşüm

 Pır pır eder durur, bahar rüzgârında

Bu dizelerde Orhan Veli’nin şiirine özgü aşağıdaki niteliklerden hangisi örnek gösterilebilir?

                                            (1992/ÖSYS)

A)Edebi sanatlara yer vermemesine

B)Nükteli bir söyleyiş yeğlemesine

C)Doğa betimlemesine başvurmasına

D)Ölçü ve uyağa önem vermemesine

E)Toplumsal sorunlara değinmesine

 

9.   Siz bakarsanız bir şey göremezsiniz

 Benim yurdumdur orası

 Ardıçlar, gürgenler, tozlu yollar

 Tokat’la Niksar arası

 Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?  

                                               (1994/ÖSYS)

A)Redif   

B)Uyak 

C) Ölçü   

D) Eksiltili cümle

E) Dilek-koşul kipi

 

 

 

 

10.

 Sıladan geliyorsunuz

  Ne var ne yok bizim oralarda

  Çiçek açmış mı erikler

  İpek perdeli pencerenin altında

  Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

                                   (1994/ÖSYS)

A)Bir özlem dile getirilmiştir.

B)Kişileştirme sanatına başvurulmuştur.

C)Ölçü ve uyak yoktur.

D)Birinci dize kurallı bir cümledir.

E)Üçüncü ve dördüncü dizeler, anlamca birbirini bütünlemektedir.

 

11    .Aşağıdakilerin hangisinde verilen dizelerde redif yoktur?

                                (1995/ÖSYS)

A) Ey, genç kanı kaynayan pınar

  Ey, altında yatıp kaldığım çınar

B) Uzaktan görenler yine aldanır

  Gözlerde bir hayal gibi canlanır

C) Ey, kumrulu bahçem, sümbüllü bağım

  Ey, bülbüllü derem, mineli dağım

D) Yatıyor can evimde hep o sonsuz emeller

Gönlüme dokunmadı göğsümü yırtan eller

E) Akşam, sanki boşluk içime dolar

 Dağların cilası gittikçe solar

 

12.

Okuma yok, yazma yok, bilmeyiz eski, yeni,

Kuzular söyler bize yılların geçtiğini,

Arzu, başlarından yıldızlar gibi yüksek,

Önümüzde bir sürü, yanımızda bir köpek

Bu dörtlükte aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü bir nitelik vardır?  

                                               (1996/ÖSYS)

A) Lirik şiir    

B) Didaktik şiir

C) Pastoral şiir  

D) Epik Şiir  

E) Dramatik Şiir

 

13.   Aşağıdakilerin hangisinde tam uyak vardır?         (1998/ÖSYS)

A)Çiğdemin, menekşen kokar

  Güzeller göğsüne takar

B)kuş olsam gezsem havayı

  Arayıp bulsam yuvayı

C)Geldim o dost ilinden

  Koka koka gülünden

D)Birin bilir birin bilmez

 Bu dünya kimseye kalmaz

E) Arı vardır uçup gezer

  Teni tenden seçip gezer

 

 

 

14.  Uzak, çok uzağız, şimdi ışıktan

  Çocuk sesinden, gül ve sarmaşıktan

  Dönmeyen gemiler olduk açıktan

  Adımızı soran, arayan var mı?

 Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez?

                            (1998/ÖSYS)

A)Hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B)Redif vardır.

C)Uyak düzeni aaab’dir.

D)“Yalnızlık”tan söz edilmektedir.

E)Bir destandan alınmıştır.

 

15.

 Ela gözlerine kurban olduğum

  Yüzüne bakmaya doyamadım ben

  İbret için gelmiş derler cihana

  Noktadır benlerin sayamadım ben

Bu dörtlükle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

                                    (2006/ÖSYS)

A)11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B)Redif vardır.

C)Tam uyak kullanılmıştır.

D)Koşma türünün özelliklerini taşımaktadır.

E)Benzetme sanatından yararlanılmıştır.

 

 

 

16

. Kaman civarına bahar gelince

  Yıkılır ovadan yörük çadırları,

  Yücesinde pare pare duman tutmuş

  Düldül Dağ’ın yaylasında mekân kurulur.

 Hoş gelmişsin ilkbahar!

 Nisan ayı içinde donanır dağlar,

 Donanır yeşilinden, alından

Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

                                                (2006/ÖSYS)

A) Lirik    

B) Pastoral 

C) Epik  

D) Didaktik

E) Dramatik

 

17 .Aşağıdakilerin hangisinde verilen dizelerde uyak (kafiye) kullanılmamıştır?

                                       (2007/ÖSYS)

A) Selam olsun karanfilin alına

  Selam, tomurcuklu defne dalına

 

B) Bu bohça, duygunun coşkun selidir

 İçimi coşturan bahar yelidir

 

C) O gün gelsin şöyle bir yarış olsun da gör

 Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör

 

D) Öpe öpe uyandırdım, şiir yaptım sözcükleri

 Savaşta kalemime kurşun yaptım sözcükleri

 

E) Değirmen değirmen, beni de öğüt

 Ben meyvesiz ağaç, yürüyen söğüt

18  .I. Biz de hafif olsaydık bir rüzgârdan

  II. Yer alsaydık şu bulut kervanında

  III. Güzele ve yeniye doğru koşan

  IV. Bu sonrasız gidişin bir yanında

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

                                             (2007/ÖSYS)

A) 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B) Hepsinde redif kullanılmıştır.

C) Duraklarda belirli bir kurala uyulmamıştır.

D) I. ve II. dizelerde ulama vardır.

E) I. ve III. ile II. ve IV. dizelerde çapraz uyak (kafiye) görülmektedir.

 

19 . I.Rüyan, pınarlarda buğulanan nur

II. Sevgin, sırma sırma dökülen şafak

III. Senin için ekin öpüyor yağmur

IV. Senin'çin tarlada büyüyor başak

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

                                       (2008/ÖSYS)

A) I. ve III. dizeler birbirleriyle tam uyaklıdır.

B) I. ve III. dizeler ile II. ve IV. dizeler arasında çapraz uyak vardır.

C) Dize sonlarında redif yoktur.

D) Ölçüyü tutturmak için ünlü düşmesine başvurulmuştur.

E) Dizelerin tümü 4+4+3 duraklıdır.

 

20.

 I. Kimi şairler şiiri yalnızca uyakta aramaya kalkışmışlardır.

II. Bu akımın etkisindeki şairler şiirin, içerdiği mazmunlar bakımından kusursuz olması gerektiğini savunmuşlardır.

III. Bu şairler, şiirde veznin sağladığı ritmi önemserler.

IV. Betimleyici şiir anlayışını benimseyen şairler, canlı, renkli şiirler yazmışlardır.

V. Bu şiirde şair, dış dünyadaki varlıkları kendi duygu dünyasına göre yorumlayarak farklı izlenimlere ulaşmıştır.

Yukarıdaki cümlelerin hangileri şiirin ahenk özellikleriyle ilgilidir?

                                        (2008/ÖSYS)

A) I. ve III.                   

B) I. ve IV.             

C) II. ve III.     

D) II. ve IV                 

E) III. ve V

 

 

21

.Böyle bağlar

  Yâr başın böyle bağlar

  Gül açmaz bülbül ötmez

  Yıkılsın böyle bağlar

Bu maniyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

                                                   (2009/ÖSYS)

A) Cinaslı uyak kullanılmıştır.

B) Benzetmelere yer verilmiştir.

C) İlk dize uyak oluşturma amacıyla kullanılmıştır.

D) Uyak düzeni aaba biçimindedir.

E) Kesik mani olarak adlandırılır.

 

22. Ne sabahtır bu mavilik, ne akşam!

  Uyandırmayın beni, uyanamam.

  Kaybolmuş sevdiklerimiz aşkına,

  Allah aşkına, gök, deniz aşkına

  Yağsın kar üstümüze buram buram…

Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

                                                    (2009/ÖSYS)

A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.

B) Redife yer verilmiştir.

C) Farklı uyak türleri kullanılmıştır.

D) Seslenmelerden yararlanılmıştır.

E) Yinelemelerden yararlanılmıştır.

 

 

23.

Siyah ebrûların duruben çatma

Gamzen oklarını âşıka atma

Sana gönül verdim beni ağlatma

Benim gözüm nuru gönlüm sürûru

I. 11’li hece ölçüsüyle oluşturulmuştur.

II. Divan mazmunlarından yararlanılmıştır.

III. Konusu aşktır.

IV. Nazım türü ağıttır.

V. Zengin uyak kullanılmıştır.

Yukarıdaki dizelerle ilgili olarak verilen numaralanmış bilgilerden hangileri yanlıştır?

                                                 (2010/ÖSYS)

A) I. ve II.  

B) I. ve III.  

C) II. ve V.  

D) III. ve IV.  

E) IV. ve V.

 

 

24

Güneş çekildi demin Gidene bak gidene

Doğdu bir cenk akşamı Güller sarmış dikene

Bu bütün günlerimin Mevlâ sabırlar versin

İçime denk akşamı Gizli sevdâ çekene

I. 7’li hece ölçüsüyle oluşturulmuştur.

II. Uyak (kafiye) şemaları aynıdır.

III. Nazım birimleri aynıdır.

IV. Doğaya özgü ögelerden yararlanılmıştır.

V. Bir dilek belirtilmiştir.

Yukarıdaki numaralanmış bilgilerden hangileri verilen şiirlerin ortak özelliği değildir?

                                                 (2010/ÖSYS)

A) I. ve II.  

B) I. ve III.  

C) II. ve V.  

D) III. ve IV.  

E) IV. ve V.



25.

 Gül gülse dâim ağlasa bülbül aceb degül

Zîrâ kimine ağla demişler kimine gül

Aşağıdakilerden hangisinde kullanılan uyak türü yukarıda verilen beyittekiyle aynıdır?

                                                (2011/ÖSYS)

A) Onlar, o hiçbir şeyden yapılmamış adamlar

Üşümüş, yorgun ve bütün gün adres soranlar

 

B) Göz seni görmeli ağız seni söylemeli

Bütün deniz kıyılarında seni beklemeli

 

C) Derdim var beller gibi

Söylemem eller gibi

 

D) Zannetme ki şöyle böyle bir söz

Gel sen dahi söyle böyle bir söz

 

E) Yalnız atlar yıkılır düzlerde suya özlemlerinden

Bir ben miyim yalnızlığa yenilen sen, sen, sen

 

 

 

26.

I. Ovanın yeşili göğün mavisi

Ve mimarilerin en ilahîsi

Bir zafer müjdesi burada her isim:

Sanki tek bir anda gün, saat, mevsim

Yaşıyor sihrini geçmiş zamanın

Hâlâ bu taşlarda gülen rüyanın.

Güvercin bakışlı sessizlik bile

Çınlıyor bir sonsuz devam vehmiyle.

 

II. Dalga dalga hücum edip pişmanlıklar

Unutuşun o tunç kapısını zorlar

Ve ruh, atılan oklarla delik deşik;

İşte, doğduğun eski evdesin birden,

Yolunu gözlüyor lamba ve merdiven,

Susmuş ninnilerle gıcırdıyor beşik

Ve cümle yitikler, mağluplar, mahzunlar…

Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen şiirlerin ortak özelliği değildir?

                                                 (2011/ÖSYS)

A)Aynı uyak örgüsünü kullanma

B)İmgelere yer verme

C)Bentlerle yazılma

D)Çağrışımlar içerme

E)Söz sanatlarından yararlanma

 

27.

Her şey yerli yerinde, masa, sürahi, bardak

Serpilen aydınlıkta dalların arasından

Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor zaman

Sessizlik dökülüyor bir yerde yaprak yaprak

Yukarıda verilen dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

                                           (2012/ÖSYS)

A) Sarma uyak kullanılmıştır.

B) Somutlamaya başvurulmuştur.

C) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.

D) Sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanılmıştır.

E) Redif vardır.

28.

Aşağıdaki dizelerden hangisinin ötekilerden farklı bir gelenek içinde yazıldığı düşünülebilir?

                                               (2012/ÖSYS)

A) Bir uykuyu cananla beraber uyuyanlar

Ömrün bütün ikbalini vuslatta duyanlar

 

B) Ellerin var beyaz güller gibi küçücük

Mutlak kalbin tomurcuklardan pembe

 

C) Şimdi çocukluğun çatısı kalktı ya üstümüzden

Yağmurun da eski tadı yok bu yüzden

 

D) O gün gelsin neşemiz tazelensin de gör

Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör

 

E) Sen benim üstüne titrediğim güzel ve yeni

Saatim kadar saadetimin göz bebeği

Zamansın

 

29.

Şiir yüreğin sesidir, nesnelliği değil öznelliği yansıtır. Anlatım büsbütün kapalı değil ama örtülüdür. İletilmek istenenler açıkça anlatılmaz, ustaca sezdirilir. Şiir dili de buna göre biçimlenir, önemli olan sözcüklerin tınısı ve sessel değeridir. En anlamsız sözcük bile, ezgi gücü varsa şiirde yerini alır. Dil bilgisi kurallarına, cümle yapısına sıkı sıkıya bağlı kalmaya gerek yoktur.

Şiirde bu nitelikleri arayan bir şair, aşağıdakilerden hangisine öncelik vermez?

                                           (2012/ÖSYS)

A) İmgeye            

B) Düşünceye

C) Ritme              

D) Duyguya

E) İzlenime

 

 

30. Günümüzün şiiri ve bu arada benim şiirim, sözcüğün sınırlarını genişleten bir şiir. Genç kuşakla yeni bir anlatım dönemine girdik. Yeni şairler şiirin araçlarını yalnızca kullanmıyorlar. Aynı zamanda o araçlarla özellikle de sözcüklerle oynuyorlar.

Aşağıdakilerden hangisinin, böyle diyen bir şaire ait olduğu söylenemez?

                                                     (2012/ÖSYS)

A ) Bilinir ne usta olduğum içlenmek zanaatında

Canımla besliyorum şu hüznün kuşlarını

 

B) Gülün tam ortasında ağlıyorum

Her akşam sokak ortasında öldükçe

 

C) Bir beyaz gemiydi ayıran onları

Kadın güvertedeydi adam rıhtımda

 

D) Şu senin bulutsu sesin var ya

Uçtan uca ters yüz ediyor geceyi

 

E) Şimdi bir güvercinin uçuşunu bölüşüyoruz

Gökyüzünün o meşhur maviliğinde

 

 

31. Bir kişiyi, bir durumu veya olayı yermeye, toplumun aksayan yönlerini göstermeye yönelik şiirler yazan Nef’i, aşağıdaki şiir türlerinin hangisiyle ilişkilendirilebilir?

                                            (2012/LYS)

A) Didaktik

B) Satirik             

C) Pastoral

D) Epik                

E) Lirik

 

 32.

I

Neden yazılır bir şiir

Neden okunur bunca yazı

Çünkü nasıl aşılabilir başkaca

İnsanın karmaşıklığı

 II

Erenler tutmuş elimizden muhabbetle

Avunur gideriz ikliminde şiirin

Devrolur nöbet Veysel’den Veysel’e…

Daha dermedik tamını çiçeklerin

Gönül bahçemiz öyle geniş, öyle derin…

Şiirle ilgili düşüncelerini böyle dile getiren şair,

şiirlerinde aşağıdakilerden hangisine öncelik verir?

                                                      (2013/ÖSYS)

A)Sanatlı bir dile

B)İmgelere

C)Saf şiirin özelliklerine

D)İnsanın iç dünyasına

E)Biçimsel kusursuzluğa

 

33.

Benim bu gidişe aklım ermiyor

Fukara hâlini kimse sormuyor

Padişah sikkesi selam vermiyor

Kefensiz kalacak ölümüz bizim

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

                                        (2013/LYS)

A)Yarım kafiye kullanılmıştır.

B)Duraklı 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

C)Soyutlamaya yer verilmiştir.

D)Satirik nitelikler taşır.

E)Kafiye şeması “aaab” biçimindedir.

 

34.

Şiirin en önemli unsurlarından biri de söz sanatlarıdır.

Edebî sanatlar, dizelere çağrışım zenginliği ve çok

boyutluluk katar.

Buna göre aşağıdakilerden hangisinin, çağrışım yönünden zengin olduğu söylenemez?

                                                  (2013/LYS)

A)Kanı çekiliyor evlerin

Eriyip dökülüyor damlar

 

B)Sonsuzlaşan yollara dalmış

Tasalı gözler olur camlar

 

C)Bir bahar sabahının karanlığında ıssız

Gökte diz çökmüş iki titrek ışıklı yıldız

 

D)Güneşle beraber söndüğüm akşam

Ağlayacak hangi rüzgâr kim bilir

 

E)Mesut olmuş görmek isterdim hepinizi

Her bahar gününde dertliyi, ümitsizi

 


       


CEVAPLAR

 1-E     2-E   3-C   4-C   5-B  6-B     7-E      8-D      9-C        10-B   11-A     

12-C         13-B     14-E    15-C  16-B  17-D   18-B     19-E  20-A  21-B   

22-C   23-E  24-C  25-C  26-A   27-E   28-A  29-B  30-C  31-B  32-D  33-C 

34-E